Je peuter wil zelf zijn schoenen aandoen, maar krijgt de klittenband niet los. Vijf seconden later vliegt de schoen door de kamer. Of: je snijdt zijn boterham in driehoekjes terwijl hij ‘vierkantjes!’ bedoelde. Boos, verdrietig, overstuur. Herkenbaar? Peuters kunnen in een oogwenk gefrustreerd raken. In dit artikel lees je hoe dat komt, en wat jij als ouder kunt doen om die mini-uitbarstingen beter te begrijpen (en soms te voorkomen).
Kleine mensen, grote gevoelens
Peuters maken een enorme ontwikkeling door. Ze willen zó graag zelf doen, zelf kiezen, zelf bepalen. Alleen… hun fijne motoriek, taal en emotieregulatie lopen daar nog een beetje op achter. Dat zorgt voor veel frustratie. Je kind wil iets, maar het lukt niet. Of hij wil iets duidelijk maken, maar jij begrijpt hem niet meteen. Boem: kortsluiting.
Een belangrijk deel van deze frustratie komt voort uit het feit dat het peuterbrein nog volop in ontwikkeling is. Het “rationele” deel van het brein (de prefrontale cortex) is nog lang niet klaar, terwijl het emotionele deel (de amygdala) al volop actief is. Gevolg: intense emoties, weinig rem.
5 situaties waarin frustratie op de loer ligt
1. Zelf willen doen, maar het lukt niet
Of het nu gaat om aankleden, inschenken of een puzzel maken: peuters willen zelfstandig zijn. Als iets niet meteen lukt, komt frustratie snel om de hoek kijken.
Wat helpt: zeg dingen als “Zal ik je helpen met het eerste stukje, en dan doe jij de rest?” Zo voelt je kind zich nog steeds competent.
2. Onverwachte veranderingen
Je kondigt aan dat het tijd is om te stoppen met spelen, en hup: driftbui. Peuters houden van voorspelbaarheid, en plotselinge veranderingen kunnen verwarrend of oneerlijk voelen.
Wat helpt: gebruik een timer, of geef vooraf een waarschuwing: “Nog 5 minuutjes en dan gaan we naar buiten.”
3. Te weinig woorden om gevoelens uit te leggen
Peuters ervaren emoties, maar missen vaak nog de taal om ze uit te drukken. Dat zorgt voor frustratie bij henzelf en verwarring bij jou.
Tip: Emotiekaarten kunnen helpen! Met simpele plaatjes en woorden leren kinderen hun gevoel benoemen. Bekijk hier mijn favoriete emotiespel.
4. Vermoeidheid of honger
Een moe of hongerig kind is een tikkende tijdbom. De frustratiedrempel ligt dan extreem laag.
Wat helpt: Zorg voor een goed dagritme met vaste eet- en rustmomenten. En houd er rekening mee dat het tempo lager ligt als je kind moe is.
5. Overprikkeling
Te veel geluid, drukte, speelgoed of schermtijd kan ervoor zorgen dat je kind overloopt. Een klein incident kan dan de emmer doen overstromen.
Wat helpt: Creëer rustmomenten en prikkelarme hoekjes in huis.
Wat jij kunt doen (naast ademhalen)
Het allerbelangrijkste wat jij kunt doen tijdens frustratie-uitbarstingen? Kalm blijven. Makkelijker gezegd dan gedaan, dat weten we. Maar jouw rust helpt je kind om zichzelf sneller weer te reguleren.
Daarnaast is het goed om frustratie niet altijd te willen oplossen. Soms is het genoeg om te zeggen: “Ik zie dat je boos bent. Dat is oké. Ik ben bij je.” Je kind leert zo dat emoties er mogen zijn.
Wil je je kind helpen om stap voor stap om te gaan met gevoelens, teleurstellingen en grenzen? Dan zijn er gelukkig ook fijne opvoedtools die jou ondersteunen.
Zoals deze cursus: Minder boos meer rust.
Geschikt voor ouders die toe zijn aan rust. (voor kinderen tussen de 2 en 14 jaar)
In mijn blogs gebruik ik affiliate links. Als jij via zo’n link iets koopt, ontvang ik een kleine commissie. Dit helpt me om mijn blog en tips op Kiddiefit.nl gratis te blijven aanbieden. Voor jou verandert er niets aan de prijs, en ik kies alleen producten waar ik zelf achter sta!
